ABD Dışişleri Bakanlığı, dün Umman açıklarında İran tarafından el konulan petrol tankerine ilişkin açıklama yaptı. Günlük basın toplantısında gündeme ilişkin soruları yanıtlayan Dışişleri Bakanlığı Sözcü Yardımcısı Vedant Patel, İran’ın tankere el koymasını kınayarak geminin mürettebatı ile birlikte ‘derhal serbest bırakılması’ çağrısında bulundu.
Anadolu Ajansı’nın aktardığına göre, tankere Umman Körfezi’nde ‘yasal olarak seyrederken’ el konulduğunu ifade eden Sözcü Yardımcısı Patel, “İran hükümeti gemiyi ve mürettebatını derhal serbest bırakmalı. Ticari bir gemiye hukuka aykırı bir şekilde el koymak, İran’ın uluslararası ticareti bozmaya yönelik ortaya koyduğu en son davranışıdır” dedi.
‘BU PROVOKATİF EYLEMLERE SON VERİLMESİ GEREKİYOR’
Patel, Kızıldeniz’den geçen ticari gemilerin yüzde 30’unun alıkoyma olayının yaşandığı bölgeden geçtiğini belirterek, bu tür eylemlerin deniz ticaretinde ‘bölgesel ve küresel ekonomilerle birlikte, İran için de belirsizlik yaratacağına’ inandığını belirtti. Sözcü Yardımcısı, “Bunun gibi beceriksiz, provokatif eylemler küresel ekonomi için bir tehdit teşkil eder; bunlara son verilmesi gerekiyor” ifadelerini kullandı.
ŞİRKET, ABD YARGISINA BAŞVURDU
11 Ocak Perşembe günü basına yansıyan haberlerde, Umman’ın yaklaşık 50 deniz mili açıklarında seyreden, Irak’ın Basra kentinden İzmir’deki Aliağa Limanı’na petrol taşıyan bir tankere silahlı kişilerce baskın yapıldığı ifade edilmişti. Tankerin sahibi Yunanistan merkezli Empire Navigation Inc. şirketi de gemiyle iletişimlerinin koptuğunu doğrulamış ve geminin İran karasularına doğru yol aldığını bildirmişti. İran Ordusu Deniz Kuvvetleri tarafından daha sonra yapılan yazılı açıklamada, “İran Ordusu Deniz Kuvvetleri, yargı kararıyla Umman Denizi’nde bir ABD petrol tankerine el koymuştur” denilmişti.
Reuters haber ajansının aktardığına göre, Empire Navigation şirketi, bu olayın ardından bir açıklama daha yaparak, ABD’de yargıya başvurduklarını ve geminin kontrolünü yeniden kazanmak için ABD hükümetinden yardım istediklerini bildirdi. Şirket avukatı, dün Columbia Bölge Mahkemesi’ne yaptığı başvuruda, “Umutları geminin kontrolünü yeniden elde etmek olsa da öncelikleri mürettebatın güvenli bir biçimde geri dönmesi” dedi. ABD hükümetinin söz konusu durumdan haberdar olduğu ifade edilen başvuruda, başvurucunun ‘ABD hükümetinin sağlayacağı her türlü yardımı takdir ettiği’ belirtildi.
ABD TARAFINDAN GEMİYE EL KONULMUŞTU
Dün Umman açıklarında el konulan gemi, ABD ve İran arasında yaklaşık son bir yıldır gerilim konusuydu. İran petrolüne yaptırım uygulayan ABD’nin Adalet Bakanlığı, geçen nisan ayında tankere denizdeyken el koymuştu. İran petrolü taşıdığı ifade edilen tankerin o dönemdeki adı Suez Rajan’dı. ABD’li yetkililer, tankeri ABD Güney Kıyısı’na getirmiş ve aylar sonra içindeki petrolü boşaltmıştı. Tankere daha sonra şu an kullandığı St. Nikolas adı verildi. Empire Navigation, şirketi tankeri bu isimle işletmeye başladı.
TÜPRAŞ’TAN AÇIKLAMA
Öte yandan, Tüpraş’tan dün yapılan açıklamada da Tüpraş’ın Irak devlet petrol şirketi SOMO’dan satın aldığı 140 bin ton ham petrol taşıyan Marshall Adaları bayraklı St. Nikolas isimli gemi ile iletişiminin kesildiği, ancak olayın şirketin rafineri operasyonlarına bir etkisi bulunmadığı bildirilmişti. AA’nın aktardığına göre, gemide Türk mürettebatın bulunmadığına dikkat çekilen açıklamada, şu ifadelere yer verilmişti:
“Yunan armatör firması Empire Navigation’a ait Marshall Adaları bayraklı St. Nikolas isimli gemi ile olan iletişim Umman açıklarında 11 Ocak 2024 saat 06.30 dolaylarında kesilmiştir. Söz konusu gemi, Irak devlet petrol şirketi SOMO’dan satın aldığımız ve Basra Limanı’ndan rafinerimize ulaştırılmak üzere yola çıkan yaklaşık 140 bin ton ham petrol taşımaktadır. Tüm rafineri operasyonlarımız planlandığı şekilde devam etmekte olup, olayın rafineri operasyonlarımıza bir etkisi bulunmamaktadır. Konunun takibi ulusal ve uluslararası yetkililerle işbirliği halinde sürmektedir.” (DIŞ HABERLER)
